ترانزیستور NPN در کاربرد سوئیچ

چجوری با NPN یک الکترونیکی (رووکن رواننشی ) بسازی.

 

 

پهرست

– ترانزیستور NPN در پیکربندی امیتر همدار (مشترک) 

– ترانزیستور NPN در کاربری سوئیچ

– مدار ترانزیستور C1815 برای روشن و خاموش کردن رله 12 ولت

– آرایش دهی (بایاس کردن) ترانزیستور C1815 در سه گام

ترانزیستور NPN در پیکربندی امیتر همدار

ترانزیستور NPN سه پایه به نام های بیس ، امیتر و کلکتور داره. برای ساخت سوئیچ با ترانزیستور بایستی آنرا با پیکربندی امیتر همدار (امیتر مشترک) ببندیم. در آرایش امیتر همدار:

  • پایه ی بیس درونبر (ورودی).
  • پایه ی کلکتور برونبر (خروجی).
  • پایه ی امیتر همدار میان درونبر و برونبر و بسته شده به زمین ( هم درونبر امیتر دارد و هم برونبر دارد) .

ورودی و خروچی ترانزیستور NPN

ترانزیستور NPN در کاربری سوئیچ

پندارید یک بکارگیرنده ی الکتریسیته  (مصرف کننده) داریم به نام RL . برای روشن کردن این بار بایستی در دو سر آن ناهمسانی ولتاژ پدید آوریم تا روانه (جریان) الکتریکی از بار رد بشه و  بار روشن بشه. برای پدید آوری ناهمسانی ولتاژ، یک سر بار به ولتاژ بالا ( VCC) و سر دیگه به ولتاژ پایین یا زمین بسته میشه. 

 

جهت جریان در مصرف کننده الکتریکی

 

اگر بخواهیم یک ترانزیستور NPN رو برای روشن و خاموش کردن این بار بکاربگیریم، ناگزیر باید یک سوی بار به ولتاز بالا بسته بشه و سر دیگه بار رو ترانزیستور NPN به زمین میبنده. چون که ترانزیستور NPN تنها میتونه به زمین ببنده و ما نمیشه با ترانزیستور NPN بار رو به ولتاژ بالا ببندیم.

ترانزیستور NPN یک ترانزیستور فروبر (سینک کننده) هست، به این چم (معنی) که سوی روانه هم در پایه ی درونبر (بیس) و هم در پایه ی برونبر (کلکتور) به درون ترانزیستور هست.

 

ترانزیستور NPN وصل میکنه به negative

 

با روانه ی بیس و ولتاژ بیس-امیتر که درونبر (ورودی) هستند باید روانه کلکتور و ولتاژ کلکتور که برونبر(خروجی) هستند رو کنترل کنیم. میخواهیم با ترانزیستور NPN یک سوئیچ بسازیم. همه ی سوئیچ ها هم دو کارگونه (حالت کاری) دارند، یا باز هستند و یا بسته. 

 

کارگونه گسسته یا Cut-off در ترانزیستورهای NPN

در کارگونه گسسته (حالت کاری قطع) ، ترانزیستور همچون یک سوییچ باز است. برای رفتن به این کارگونه:

  • ولتاژ بیس-امیتر بایستی کمتر از 0.7 ولت باشد.

ویژگی های کارگونه ی گسسته:

  • ترانزیستور خاموش است.
  • پیوند بیس-امیتر در آرایش راسته (forward bias) نیست.
  • روانه ای از بیس رد نشده و روانه کلکتور هم هیچا(صفر) است.
  • ولتاژ کلکتور در بیشینه خودش یعنی VCC هست. 

 

ترانزیستور NPN در حالت قطع

 

کارگونه ی سرشار (حالت کاری اشباع) در ترانزیستور های NPN

در کارگونه سرشار، ترانزیستور همچون یک سوییچ بسته است. برای رفتن به کارگونه سرشار:

  • ولتاژ بیس – امیتر بیشتر از 0.7 ولت باشد تا پیوند بیس – امیتر بایستی در آرایش راسته (بایاس مستقیم) باشد.
  • روانه بیس چند برابر بزرگتر از روانه کلکتور بخش بر بتا باشه.

ویژگی های کارگونه سرشار:

  • کلکتور (برونبر ترانزیستور) به  امیتر (در اینجا زمین) بسته میشه و ولتاژ کلکتور-امیتر در کمینه اندازه خود است.
  • ترانزیستور سراپا (کاملا) روشن.

بتا چیست؟ جهشده روانه افزایی (ضریب تقویت کنندگی جریان) ترانزیستور هست که در دیتاشیت هر ترانزیستور نوشته شده و اندازه اش برای نمونه 100 است.

 

واژه شناسی:

کمش ، همش ، جهش ، برش = تفریق ، جمع ، ضرب ، تقسیم

جهش ده = چیزی که جهش میدهد = عامل جهش = ضریب

روانه افزایی = تقویت جریان

ترانزیستور NPN در حالت اشباع مشابه کلید بسته. کلکتور متصل به امیتر.

مدار ترانزیستور C1815 برای روشن و خاموش رله 12 ولت

 

مدار زیر برای روشن و خاموش کردن رله ی 12 ولت با بکارگیری ترانزیستور NPN C1815 است.

  • یک سوی رله به ولتاژ بالا ( در اینجا 12 ولت) و سوی دیگر به کلکتور ترانزیستور NPN بسته شده.
  • هنگامی که ترانزیستور در کارگونه ی گسسته باشد، ولتاژ کلکتور 12 ولت است و رله خاموش است همانند سوییچ باز.
  • هنگامی که ترانزیستور در کارگونه سرشار باشد، ولتاژ کلکتور کمینه اس و رله روشن است همانند سوییچ بسته.
  • یک دیود هرزگرد با رله همراستا (موازی) شده که آند دیود به 12 ولت بسته شده.
  • با ولتاژ درونرو 0 یا 3.3 ولت ، ولتاژ برونرو 12 ولت رو روشن و خاموش میکنیم.

 

دیود 1N4007 هرزگرد رله

 

 

آرایش دهی (بایاس) ترانزیستور

آرایش دهی یا بایاس ترانزیستور به این چم (معنی) است که مدار را جوری بچینیم که ترانزیستور را به کارگونه ی دلخواهمان ببریم:

  • هنگامی که ولتاژ بیس هیچا (صفر) ولت است، ترانزیستور در کارگونه گسسته باشد و رله خاموش.
  • هنگامی که ولتاژ بیس 3.3 ولت است، ترانزیستور در کارگونه سرشار و رله روشن باشد.

خب هنگامی که ولتاژ بیس هیچا باشد، ترانزیستور خاموش است، برای آرایش ترانزیستور تنها باید اندازه ی ایستاگر (مقاومت) را جوری براورد کنیم که هنگامی که ولتاژ بیس 3.3 ولت است، ترانزیستور به کارگونه سرشار برود. این کار سه گام دارد:

  1. دانستن اندازه روانه ی کلکتور، این اندازه ی روانه ای است که رله برای روشن شدن به آن نیازمند است.
  2. براورد اندازه روانه ی بیس از روی اندازه ی روانه ی کلکتور با بکارگیری بتا ( جهشده روانه افزایی).
  3. براورد ایستاگر (مقاومت) بیس با نوشتن معادله ی ولتاژ .

 

 

1- براورد روانه کلکتور : برای دانستن روانه کلکتور باید روانه ای که رله در هنگام روشن شدن میکشد رو با مولتی متر اندازه گیری کنیم.

مولتی متر رو در کارگونه اندازه گیری روانه بذارید. یک سوی رله رو به 12 ولت و سوی دیگه رو با مولتی متر به زمین ببندید و اندازه روانه رو بخونید. رله من هنگام روشن بودن نزدیک 30mA روانه میکشد.

 

اندازه گیری جریان مصرفی کویل رله با مولتی متر

 

2. براورد روانه بیس: باید بیشینه و کمینه ی اندازه ی این روانه را براورد کنیم:

بیشینه روانه بیس : روانه ی بیس از پایه ی برونرو میکروکنترلر STM32F103C8 میاد و این روانه نباید از 5mA بیشتر بشه. اگر بشه، ولتاژ خروجی پایه ی میکرو افت میکنه.


کمینه روانه بیس : برای اینکه دل آسوده (مطمئن) بشیم ترانزیستور در کارگونه سرشار هست، روانه بیس باید بیش از دو برابر جریان کلکتور بخش بر بتا باشه. در داده نامه (دیتاشیت) ترانزیستور C1815 در بیشینه اندازه بتا یا DC current gain هست 700 و کمینه بین 25 تا 70 . من اندازه 25 رو در براوردها بکار میگیرم. با اندازه 25 برای بتا ، کمینه روانه ی بیس میشه 2.4mA .

 

محاسبات ترانزیستور C1815 در حالت اشباع

 

3- براورد اندازه ایستاگر (مقاومت) بیس : برای براورد ایستاگر بیس بایستی معادله ی ولتاژ رو در راستای نقطه چین قرمز رنگ بنویسیم. همچنین اندازه ولتاژ بیس-امیتر در کارگونه سرشار رو هم باید از داده نامه بخونید.
اگر اندازه ایستاگر رو به بالا گرد کنیم، جریان بیس کمتر میشه. اگر به پایین گرد کنیم ، جریان بیس بیشتر میشه و ترانزیستور بیشتر به کارگونه سرشار میره.

 

ترانزیستور C1815 در حالت اشباع

1 دیدگاه دربارهٔ «ترانزیستور NPN در کاربرد سوئیچ»

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پیمایش به بالا